Onderstaande opsomming van kenmerken is bedoeld als leidraad voor (groot)ouders en hulpverleners. Meerdere van onderstaande gedragskenmerken komen veelal voor bij hechtingsgestoorde, bodemloze kinderen. Elk kind is anders, elke gezinssituatie verschillend, maar telkens betreft het een ernstig te nemen emotionele handicap.Sommige van deze elementen werden overgenomen uit het boek "Bodemloos bestaan" van Geertje Van Egmond, (1987) andere vloeien voort uit gemeenschappelijke ervaringen van (nu al een 800-tal) ouders. Nog andere zijn te vinden bij Hechtingsstoornissen bij kinderen door G. de Lange en C.Penninga-de Lange (19/04/2000) Kenmerken zoals beschreven in 1970!
Voor kenmerken bij volwassenen (voorlopig alleen in het Engels) klik HIER
Er is geen echte bodem in het bestaan. Het is net een bodemloze put! Je stopt er oneindig veel liefde, aandacht en zorg in, maar er komt zelden iets terug. Het kind heeft in de allereerste levensfase nooit het fundament in zijn bestaan kunnen leggen van de liefhebbende volwassene aan wie het al dan niet was toevertrouwd.
Het syndroom komt veelal voor bij adoptiekinderen die op (soms) oudere leeftijd werden geadopteerd, waarvan de voorgeschiedenis onvoldoende is gekend. Het komt echter evenzeer voor bij biologisch eigen kinderen, pleegkinderen en stiefkinderen die om een of andere reden het basisvertrouwen met ouder(s) hebben (moeten) gemist (missen).
Er is weinig of geen "ik"; daarnaast geen vertrouwen in volwassenen, met als gevolg diepgewortelde angst om (h)echte relaties aan te gaan. Er is een sterke neiging tot het leggen van oppervlakkige, wisselende kontakten. Hierdoor is de problematiek voor anderen slecht invoelbaar. Die anderen, inclusief hulpverleners zien niets of weinig.
De intieme emotionele banden binnen het gezin worden als bedreigend ervaren. Oppervlakkige aandacht van talloze onbekenden wordt meer op prijs gesteld, dan de persoonlijk gerichte aandacht van enkele vertrouwde personen. Het verschil tussen vriend en vreemde wordt niet echt gevoeld. Er is tussen de verzorgende ouder(s) en het kind een permanente machtsstrijd gaande die niet waarneembaar is door derden. Emoties kunnen daarbij aan- en uitgeschakeld worden, als op bevel.
Het vroegste ervaren van "pijn" of "niet gewenst zijn" is onvoorstelbaar vernietigend. Dit ontbreken van basisvertrouwen in de allereerste levensfase uit zich vaak in vernietigingsdrang die zich richt tegen zichzelf of de naaste verwanten (ouders). Andere uitingen van die agressie kunnen zijn: wreedheid jegens dieren, vernielen, liegen en bedriegen, (klik hier) slapeloosheid, provocerend seksueel gedrag en weglopen. Meestal ziet men een onverzadigbare honger naar aandacht. Negatieve aandacht levert daarbij dikwijls meer resultaat op dan positieve.
Het kind heeft nauwelijks remmen of drempels. Het heeft weinig of geen schaamte- of schuldgevoel. De gewetensontwikkeling is niet op gang gekomen.
Het kind vertoont overlevingsgedrag en schijnaanpassing. Het is geniaal in het observeren, taxeren en manipuleren van de mensen om zich heen. Er is een sterke tendens de ouders en andere gezinsleden tegen elkaar uit te spelen. Evenzo met kennissen, vrienden, familie, leerkrachten, enz...
Er is nooit echt bevrediging. Het kind voelt zich steeds te kort gedaan.
Het kind heeft relatief weinig gevoel voor ruimte en tijd. Er ontstaan vaak leerproblemen ondanks een meestal normale begaafdheid.
Bij adoptiekinderen kenmerkt de beginfase zich meestal door onbegrijpelijk goed aangepast gedrag, zonder heimwee, zowel thuis als op school. Naarmate de tijd verstrijkt is het gedrag naar de verzorgende ouder(s) steeds afwijzender. Naar anderen toe blijft het begingedrag echter gehandhaafd, soms ook tegenover de ouder die niet onmiddellijk de dagelijkse zorg over het kind heeft.
09 juli 2010
