Schadeclaim tegen Jeugdzorg Dordt Ouders verwijten maatschappelijk werkster `eigengereid gedrag'
GORINCHEM/DORDRECHT - De ouders van een twee jaar geleden weggelopen zestienjarige Gorcumse jongen hebben deze week een schadeclaim ingediend bij de rechtbank in Den Haag tegen de stichting Bureau Jeugdzorg Zuid-Holland in Dordrecht en een van haar maatschappelijk werksters. Zij eisen voorlopig 12.500 euro, waarvan 10.000 euro aan smartengeld.
De ouders houden de stichting en de maatschappelijk werkster verantwoordelijk voor de steeds grotere `psychische' problemen van hun geadopteerde zoon, die zij niet meer hebben gezien. Hij zit inmiddels in een besloten inrichting voor jongeren met zeer ernstige gedragsproblemen in het Gelderse Zetten (Heldering Stichting).
De maatschappelijk werkster bracht de Srilankese jongen in augustus 2001 onder in opvanghuis De Schuilhoek in Dordrecht nadat hij voor de zoveelste keer van huis was weggelopen. Zij liet geen contact met zijn ouders toe. Daarbij ging zij volledig af op zijn bewering dat hij was geslagen.
Volgens de ouders weigerde zij een rapport in te zien waaruit blijkt dat de jongen een hechtingsstoornis heeft (komt vaker voor bij adoptiekinderen) en een persoonlijkheidsstoornis. Een psychotherapeut en twee kinder- en jeugdpsychiaters hadden geoordeeld dat hij om die reden uitsluitend thuis mocht wonen. In een opvangcentrum of instelling zou hij het gedrag van andere probleemkinderen kunnen kopiëren. De ouders stellen dat dat laatste is gebeurd.
Zij verwijten Jeugdzorg en de maatschappelijk werkster verder onder meer dat beslissingen werden genomen zonder hen te raadplegen. Zo stuurde Bureau Jeugdzorg hem naar een school in Dordrecht en werd hij in de weekenden als afwashulp in een restaurant aan het werk gezet. Ouderlijke toestemming is vereist bij een minderjarige.
De ouders dienden over het `onzorgvuldig handelen' negen klachten in bij de interne klachtencommissie van Bureau Jeugdzorg. In augustus vorig jaar werden zeven klachten gegrond verklaard. Volgens hen is met die bevindingen niets gebeurd.
Via de rechter hopen zij alsnog genoegdoening te krijgen. Zij hebben daarvoor de Dordtse letselschade-advocaat mr. T. Eskes in de arm genomen. Het gaat hen naar eigen zeggen niet om het geld, maar om 'het signaal dat uitgaat naar maatschappelijk werkers die eigengereid hun gang gaan, zonder zich iets van ouders aan te trekken'.
Bureau Jeugdzorg laat in een schriftelijke reactie het volgende weten: ,,Ieder verhaal in de jeugdzorg kent verschillende belangen. Wij hebben ervoor gekozen om vanwege privacyredenen in deze zaak niet de publiciteit te zoeken. De ouders van de minderjarige hebben de zaak nu voorgelegd aan de rechtbank. Het is aan de rechter om te beslissen, waarbij Bureau Jeugdzorg er vanuit gaat dat de rechter evenals Bureau Jeugdzorg het belang van het kind centraal stelt.''
Vorige week nog meldde de Inspectie Jeugdhulpverlening en Jeugdbescherming dat Jeugdzorg soms ernstig tekort schiet. ,,De jeugdzorg overlegt onvoldoende met ouders en kinderen over hoe ze de problemen wil oplossen'', zei hoofdinspecteur J. de Vries. ,,De mensen weten daardoor niet goed waar ze aan toe zijn.''
Op pagina… Van lieve jongen tot gedragsgestoorde
Van lieve jongen tot gedragsgestoorde
Het ging thuis zeker niet goed met Kaweendra. Maar dat hun adoptiezoon nu in een besloten instelling voor gedragsgestoorde jongeren zit, is volgens zijn ouders mede de schuld van Bureau Jeugdzorg in Dordrecht. Met een schadeclaim willen ze dat aan de kaak stellen.
GORINCHEM/DORDRECHT - ,,We merkten dat zijn gedrag plotseling veranderde. In twee tot drie weken tijd hadden we ineens een heel ander kind in huis.'' Het was januari 2001, acht maanden voordat de toen 14-jarige Kaweendra voor het laatst de nacht zou doorbrengen bij zijn adoptieouders in Gorinchem. Jacques en Corry hadden snel door dat er iets niet in de haak was met hun zoon. ,,Andere ouders zouden zeggen: och, hij is gewoon aan het puberen. Maar wij hadden al twee dochters in die leeftijd gehad en dus enige ervaring met pubergedrag. Dit was anders.''
Kaweendra viel overdag in slaap, had minder eetlust en verzorgde zichzelf niet goed meer. Hij kreeg last van stemmingswisselingen en gedroeg zich agressief tegenover andere kinderen. ,,Terwijl hij altijd als een vader voor ze was'', zegt Corry.
Zij begon ook te merken dat er dingen verdwenen. Haar mobieltje, huishoudgeld, een giropasje. ,,Eerst dachten we dat we die zelf hadden verloren en dat we niet goed bijhielden wat we uitgaven.'' Dat er drie fietsen uit de schuur werden gestolen, was opvallend. Maar dat kon gebeuren. Pas later bleek dat hun Srilankese adoptiezoon erachter zat. Hij gebruikte het geld om er vriendjes mee te 'kopen', met ijsjes, stroopwafels en andere dingen. Om stoer te doen gooide hij het mobieltje op school op de grond kapot. In een paar maanden tijd ging er 1500 gulden van zijn ouders doorheen.
En hij begon weg te lopen. Soms doolde hij zonder schoenen en jas midden in de winter door de brandgang. Vaak bleef hij ook dagen zoek. Hij werd zelfs een keer in Vianen aangetroffen. Hij kwam op de proppen met de gekste verhalen en wildste fantasieën om zijn uitstapjes te verklaren. Daarna gedroeg hij zich weer normaal, maar volgens zijn vader kwam hij nooit meer terug op het oude niveau.
Een buitenstaander zou denken dat er drugs in het spel waren. Maar zijn ouders en therapeuten houden het er op dat in zijn hoofd 'kortsluiting' moet zijn ontstaan. Een hoofd dat op jonge leeftijd heel veel, waarschijnlijk te veel, te verwerken heeft gekregen.
Jacques en Corry troffen Kaweendra in 1989 ernstig verwaarloosd aan in een weeshuis in Sri Lanka. Hij was als baby in een bos gevonden en had een open hazenlip. Het tweejarige ventje was ernstig ziek. De pus liep uit zijn oren en hij had een rijstbuik. Aan oude breuken en littekens in zijn open gelaat stelde de dokter in Nederland later vast dat hij zwaar moet zijn mishandeld. ,,Dat is waarschijnlijk gebeurd door vrouwen die op mij lijken'', zegt Corry. Zij trekt die conclusie omdat Kaweendra nooit met haar heeft willen knuffelen. Aanraken was uit den boze. Zijn adoptievader vond hij minder bedreigend. Ook voor water was hij als de dood. ,,Waarschijnlijk hebben ze ooit geprobeerd hem te verzuipen.''
Toch ging het in Gorinchem al snel de goede kant op. Zijn middenoorontstekingen waren vlot verholpen en met diverse operaties werd zijn aangezicht hersteld. Hij werd warm opgenomen in het gezin, dat veel meer adoptie- en pleegkinderen telt. En op school ging het ook goed. Totdat die fatale 'kortsluiting', mogelijk veroorzaakt door de puberteit en stress van de middelbare school, alles op zijn kop zette.
Nu, tweeënhalf jaar later, zit de inmiddels 16-jarige jongen in een besloten inrichting voor jongeren met ernstige gedragsstoornissen in Zetten. Onlangs moest hij voor de eerste keer worden opgesloten in de isoleercel. Zijn ouders hebben hem al bijna twee jaar niet meer gezien en vrezen hem voorgoed kwijt te zijn. Zij houden Bureau Jeugdzorg Zuid-Holland in Dordrecht en een van zijn maatschappelijk werksters daarvoor verantwoordelijk. Deze week hebben zij bij de Haagse rechtbank een schadeclaim ingediend van voorlopig 12.500 euro, waarvan 10.000 euro smartengeld, tegen de organisatie en tegen de vrouw die zij omschrijven als een 'machtswellusteling'.
Jeugdzorg kwam in beeld nadat Kaweendra was opgenomen en onderzocht door onder meer het Krisis Interventie Team in Rotterdam, het Adoptienazorgteam in Dordrecht en het kinder- en jeugdpsychiatrisch ziekenhuis RMPI in Barendrecht. De conclusie van een psychotherapeut en twee kinder- en jeugdpsychiaters was dat hij thuis het beste af zou zijn, al zou zijn gedrag zeer moeilijk blijven.
Vanwege de bij hem vastgestelde hechtingsstoornis bestond het gevaar dat hij het afwijkende gedrag van andere probleemkinderen zou kopiëren. ,,Er werd zelfs gesproken over besmettingsgevaar'', zegt zijn moeder. Thuis ging het weliswaar met vallen en opstaan, maar zijn situatie leek daar niet verder te verslechteren.
Tot hij op 17 augustus 2001 - de datum staat in het geheugen van zijn ouders gegrift - weer wegliep en niet meer terug kwam. ,,We werden gebeld door die maatschappelijk werkster, dat hij zich in Dordrecht bij haar had gemeld. Ze wilde niet vertellen waar hij precies zat, omdat hij zou zijn geslagen. Hij wilde volgens haar niet meer terugkomen.'' Een paar weken eerder had hij van zijn moeder een paar tikken gehad omdat hij een gevaarlijke hond onaangelijnd liet lopen en zei dat de veiligheid van kleine kinderen hem niets kon schelen. Dat was bij Jeugdzorg bekend, bleek later.
,,Wij lieten weten dat hij zo snel mogelijk weer naar huis moest, op basis van het psychiatrisch rapport, maar daar had ze geen boodschap aan. 'Ik vind dat deze jongen niet psychiatrisch is'. Het was te gek voor woorden, een maatschappelijk werkster die een diagnose stelt.''
De vrouw kwam enkele dagen later op bezoek in Gorinchem. De ouders vroegen haar het psychiatrisch rapport te lezen, maar zij weigerde. ,,We hebben bijna zitten smeken.'' Later hoorden ze dat het personeel in De Schuilhoek, waar hij bleek te zijn ondergebracht, tot de conclusie kwam dat Kaweendra moest zijn mishandeld door zijn ouders, want 'hij wilde nooit knuffelen'. Corry: ,,Van zijn voorgeschiedenis in Sri Lanka wisten ze daar niets af. Ze hebben er nooit naar ge nformeerd.''
Uit de schaarse informatie die ze hebben over het leven van hun adoptiezoon na die tijd weten ze dat het van kwaad tot erger ging, waarschijnlijk door zijn kopieergedrag. Mensen uit Dordrecht die hem kennen zagen hem 's nachts over straat dolen. Hij werd opgepakt voor het vernielen van auto's. ,,Een agent liet weten dat ze `die jongen met dat Hindoestaanse uiterlijk' al langer in de gaten hielden. Hij was betrokken bij een groep jongeren die van alles uitvrat.''
Jacques en Corry dienden over het in hun ogen `onzorgvuldig handelen' negen klachten in bij de interne klachtencommissie van Bureau Jeugdzorg. Het merendeel werd gegrond verklaard (zeven gegrond, één ongegrond en één niet te beoordelen). De directie heeft, voor zover zij weten, niets met die uitkomst gedaan.
Ze willen dat nu ook de rechter een oordeel velt. Kaweendra krijgen ze er niet mee terug. ,,Maar we willen iets doen tegen het machogedrag van sommige maatschappelijk werkers. Je hoort klachten van meer ouders'', stelt Corry. ,,Natuurlijk zitten er maatschappelijk werkers bij die het goed doen. Maar er zijn er ook die de ouders volledig aan de kant zetten, meteen het kind geloven zonder onderzoek te doen, zelf diagnoses gaan stellen en maar wat freewheelen. Dat willen we aan de kaak stellen. Het is ons niet om de schadevergoeding te doen. Als we er geld op moeten toeleggen, ook prima. Zolang maar minimaal één hulpverlener zegt: 'oh, ik moet dat toch anders gaan doen'.''