Artikel uit Apeldoornse Courant van 08-01-2003

Praktische hulp bij problemen
van een onzer verslaggevers

8 JANUARI 2003 - ZWOLLE - Wat begon als een interne notitie bij De Ambelt mondde uit in een boek dat een gat in de markt vult. ‘Kinderen met ernstige problemen‘ is een staalkaart van de psychische en lichamelijke afwijkingen die men in onderwijssituaties kan tegenkomen. En overal elders.

Er zijn boekenplanken volgeschreven over afwijkingen als ADHD, Gilles de la Tourette en PDD?NOS. Wat ontbrak was een praktische handleiding, een gids die praktijkervaring koppelt aan herkenning en behandeling.

Zes jaar geleden werd binnen De Ambelt - een sterk groeiende school voor speciaal onderwijs - begonnen met een eigen bibliotheekje van zulke handleidingen, ‘standaarden‘ genaamd. Toen die standaarden werden gebruikt bij contacten met andere scholen bleken die in een grote behoefte te voorzien. ‘Vanuit Groningen en de randstad‘, zegt Marleen Haxe, ‘kregen we de vraag of er nog meer van zulke standaarden waren. Toen kregen we het idee om er een boek van te maken.‘

Zo geschiedde. Samen met Kitty Nijboer en Harrie Velderman schreef gezondheidspsychologe Haxe (38) het boek ‘Kinderen met ernstige problemen‘, met als ondertitel ‘Standaarden voor de praktijk in het onderwijs‘. Het biedt wat andere boeken ontberen, zegt Haxe: de link met de praktijk. Elk van de vijftien hoofdstukken begint met een ‘casus‘ uit het onderwijs die veel leraren zullen herkennen. Hoofdstuk 15, over Gilles de la Tourette, begint als volgt:

De 8-jarige Sjors mag in de kring over het afgelopen weekend vertellen. Al hakkelend vertelt hij zijn verhaal, terwijl hij voortdurend met zijn rechtervoet tegen de stoelpoot schopt. ‘Hou daar mee op, zegt Ellen, die naast hem zit. Vervolgens schopt Sjors nog twee keer tegen de stoelpoot. De leerkracht zegt dan: ‘Sjors kan daar niets aan doen. Laat hem maar even verder vertellen. Het gaat goed hoor, Sjors. Leuk dat jullie in de dierentuin zijn geweest en dat je nog precies weet welke dieren je hebt gezien. Wie van jullie is ook in de dierentuin geweest?‘ Sjors glundert.

Daarna volgen enkele eigenschappen van de afwijking en een handleiding voor het verzamelen van gegevens, op basis waarvan een diagnose kan worden gesteld. Vervolgens worden adviezen gegeven voor de pedagogische en didactische benadering van een kind met Gilles de la Tourette. ‘In periodes waarin de tics met name veel voorkomen, kan het kind het idee hebben dat het voortdurend faalt. Om het zelfvertrouwen te vergroten, is het dan ook belangrijk (...) goede eigenschappen extra te benadrukken. Bekijk hoe het hele kind overkomt en licht niet het ziektebeeld eruit.‘ Het hoofdstuk wordt afgesloten met adviezen voor training, therapie, medicatie en tips voor thuis.

Bij de onderwerpkeuze is uitgegaan van de meest voorkomende problemen. Psychische, zoals borderline, schizofrenie en hechtingsstoornissen, maar ook somatische, zoals cara en ME. Het boek is allereerst bedoeld voor mensen die werken met jongeren, zegt Haxe. ‘In het speciaal onderwijs, maar ook in het regulier onderwijs. Voor beginnende leraren biedt het een overzicht van wat ze later in de klas kunnen tegenkomen. Dat zou wel eens goed zijn, want er wordt nog steeds te weinig aandacht aan geschonken.‘ Er bestaat ook interesse van buiten het onderwijs, weet Haxe. ‘De directrice van het zwembad in Assen wilde het ook kopen. Dat is ook wel logisch, want kinderen laten hun problemen niet thuis als ze gaan zwemmen.‘

‘Kinderen met ernstige problemen‘ (ISBN 904411310-0) is bij iedere boekhandel te bestellen voor 16,90.